آبان ماه سال گذشته بود که حجتالاسلام و المسلمین محسنی اژهای سخنگوی وقت قوه قضاییه اعلام کرد که از ابتدای سال ۹۷ تا مهرماه ۲۹ هزار و ۶۱۱ مورد مجازات حبس به مجازات دیگری تبدیل شده است.
وی عنوان کرد که این اقدام هم کمکی به جامعه است از این جهت که این محکومان ملزم شدند به جای حبس خدماتی را به جامعه انجام دهند و هم برای خانوادههای آنها خوب است و هم برای دستگاه قضایی که باعث میشود افراد کمتری به زندان بروند.
حالا این رقم در هفت ماهه نخست سال جاری و نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد بیش از ۳۳۰ درصدی مواجه شده است.
غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در شانزدهمین نشست خبری خود در این زمینه تصریح کرد: مجازات جایگزین حبس جزو نوآوریهای قانون مجازات اسلامی است و رئیس قوه قضاییه بر آن تاکید دارد.
وی افزود: این رقم حدود ۳۰ هزار هفت ماهه اول سال ۹۷، در هفت ماهه سال ۹۸ به بالغ بر ۱۰۰ هزار حکم مجازات جایگزین حبس رسیده است؛ یعنی بیش از ۳ برابر از ظرفیت مجازاتهای جایگزین حبس در این ایام استفاده کردهایم که بیانگر رویکرد قوه قضاییه در نحوه مجازات کسانی است که جرائم سبک و کم اهمیت مرتکب شدهاند که جرائم درجه هفت و هشت و بعضا بخشی از جرائم درجه شش را شامل میشود.
قانونگذار در سال ۹۲ به منظور کاهش حبس و افرادی که زندان میروند، نهاد جدیدی تحت عنوان مجازات جایگزین حبس در قانون مجازات اسلامی پیشبینی و مقرّر نمود که در صورت وجود شرایط خاص، مجازاتهای حبس میتواند یا باید به مجازاتهای دیگری تبدیل شود.
مجازاتهای جایگزین حبس طبق ماده ۶۴ قانون مجازان اسلامی عبارتند از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، جزای نقدی روزانه و محرومیت از حقوق اجتماعی.
تبدیل مجازات حبس به مجازاتهای جایگزین در پارهای موارد الزامی و در پارهای موارد اختیاری و در واقع بسته به نظر قاضی است.