سایت خبری حقوق بان

بیانیه قضات، وکلا و حقوقدانان کشور در محکومیت اقدام تروریستی آمریکا در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی

سایت خبری حقوق بان- به مناسبت شهادت "مجاهد مخلص و عالی‌مقام"، سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی که فقدان ایشان زخم بزرگی را بر پیکره اجتماع فرو آورد، سایت خبری حقوق بان این حادثه دردناک را نقطه عطفی در تحکیم پیوندهای دینی و فرهنگی-اجتماعی همه عرصه مقاومت در مقابل ظلم و بی عدالتی در سطح ملی، منطقه ای و جهانی دانسته در جهت تقویت مؤلفه‌های مقاومت در نظر دارد طی فراخوانی از تمامی قضات، وکلا و حقوقدانان شریف ایران دعوت به عمل می آورد تا به منظور درج نظرات خود در خصوص این اقدام تروریستی دولت آمریکا در به شهادت رساندن سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نظرات خود را ارائه دهند.
افراد علاقه‌مند می‌توانند نظرات پیشنهادی خود را در این سامانه درج نمایند.
ضمناً تلگرام به شماره تلفن 09127292378 نیز آماده دریافت نظرات عزیزان می‌باشد. خواهشمند است متن پیشنهادی خود را همراه با نام و نام خانوادگی و شماره تماس و یک قطعه عکس در اختیار سایت خبری حقوق بان قرار داده تا در این صفحه درج شود.

دکتر فاطمه قنبری ؛ وکیل پایه یک دادگستری، استاد دانشگاه، عضو حقوق دان سازمان نصر، نویسنده و پژوهشگر

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ

با سلام و عرض تسلیت به مناسبت شهادت مجاهد مخلص و عالی‌مقام ، سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی

کاملا بدیهی است "ایران حق دفاع مشروع دارد و دولت تروریستی آمریکا مسئول عواقب و پیامدهای این حمله تروریستی می باشد"و آنچه مشخص است عملیات تروریستی رژیم ایالات متحده نقض شدید قوانین بین الملل است و دولت آمریکا با این اقداماتش نشان داد نماد واقعی تروریسم دولتی علیه نیروهای نظامی و مقامات یک کشور می باشد. تجاوز حکومت تروریستی آمریکا درون تمامیت ارضی، حریم هوایی و خاک کشور عراق صورت گرفته، لذا از این جهت مصداق تجاوز و یک جنایت بین المللی است که حق دفاع را برای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق در هر زمان و مکانی مشروع می دارد. با توجه به خلاء قوانین بین الملل و ناتوانی سازمان ملل در وادار نمودن دولت تروریستی آمریکا به پاسخگویی به جنایاتش، لذا می بایست جمهوری اسلامی ایران ضمن توقف مذاکرات هسته ای با آمریکا و کشورهای اروپایی؛ اقدام متقابل و در خور شانی نسبت به این جنایت هولناک از خود نشان دهد. آنجا که خداوند کریم در آیه 45 سوره مبارکه مائده می فرماید: و بر آنها (بنی اسرائیل در کتاب تورات) مقرر کردیم که جان در مقابل جان و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان می باشد و زخمها قصاصی دارند.

#انتقام_سخت

مقصود عبدی ؛ قاضی و رییس دادگستری شهرستان فردیس

ترور سردار سرافراز اسلام شهید حاج قاسم سلیمانی بر خلاف کلیه موازین حقوق بین الملل بوده و شدیدا محکوم است. به نظر من رییس جمهور آمریکا در رابطه با حقوق هیچ آگاهی و شناختی نداشته و این جای تاسف بسیار دارد.

دکتر محمد حسین جعفری، وکیل پایه یک دادگستری و رئیس کانون وکلای دادگستری یزد 
اهل حرم میر و علمدار نیامد...
جهان اسلام تسلیت
 خبر شهادت سرباز ولایت و سردار رشید اسلام حاج قاسم سلیمانی در حمله بالگردهای آمریکایی نشان داد در برهه  ای حساس تر از همیشه، جهان اسلام باید با اتکا به نیروی وحدت بخش و محبت آفرین اسلام ناب، بیشتر از همیشه برای خشکاندن ریشه های استعمار و استکبار و رهایی ملل مظلوم از چنگال ظلم و جور در کنار هم قرار گیرند که اگر چه «شهادت، هنرمردان خدا است» اما تفرقه و تشتت، آفتی بینان برافکن برای همه ی جوامع اسلامی و فراتر از آن بشری است.
 با عرض تسلیت به پیشگاه ملت شریف ایران و همه ی مسلمانان جهان و نیز با تقدیم غمگنانه ترین ارادت ها و سوگمندی ها به پیشگاه امام عصر ارواحنا له الفدا و نایب ایشان حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالی، ضمن محکوم کردن این حرکت ددمنشانه ی آمریکای جنایتکار و متحدان جهانی و منطقه ای اش، این پیام را به ساکنان فعلی کاخ سفید می رسانیم که انتقامی سخت و تاوانی تلخ در انتظار کسانی است که دنیای سیاست و نظم در پرتو حقوق بین الملل را با دیوانه بازی های خود و نقض حاکمیت سرزمینی و ملی کشورها و زیر پا گذاشتن قانون و اخلاق به محمل و محفلی برای آتش افروزی و جنگ آفرینی تبدیل کرده اند.
انا من المجرمین منتقمون...

على خواجویی راد؛ وکیل پایه یک دادگستری و رییس کانون وکلاى دادگسترى کرمان

انا لله و انا الیه راجعون

ترور سردارحاج قاسم سلیمانى، سپه سالار سپاه ایران مصداق بارز شورش علیه قانون، نقض حاکمیت ملى کشور ها و توسعه خطرناک دامنه اقدامات تروریستى هیات معلوم الحال حاکم بر آمریکا  به خاورمیانه مى باشد که قطعا از چشم تیزبین مردم ایران مستور نخواهد ماند.
کانون وکلاى دادگسترى کرمان با تسلیت این ضایعه جانسوز متذکر می گردد: ضرورت دارد سازمان ملل متحد به فلسفه وجودى خود رجوع و با ملاحظه اساسنامه‌ای که ملل مستقل بابت آن گرد هم آمده اند در ماموریت هاى ذاتى خود تجدید نظر جدى بنمایند. تجربه نظامى و سیاسى بیانگر آن است که این اقدامات صعوبانه در هر زمان و در هر مکان که انجام شود منفور و محکوم است. قطعا اگر سردمداران دولت آمریکا ذره‌ای به قواعد بین المللى اعتقاد داشتند و تبعات این اقدام تروریستى را پیش بینى می‌کردند هرگز این اقدام غیر انسانى را مرتکب نشده و خط آخر حضور خود در خاورمیانه را تجربه نمى کردند.
جامعه حقوقدانان و وکلاى رسمى دادگسترى کرمان با محکومیت این اقدام تروریستى واخطار جدى به مجامع حقوق بشرى و در راس آن سازمان ملل متحد اعلام مى نماید لازم است شوراى امنیت سازمان ملل با اتخاذ تصمیم مناسب و متناسب با موضوع اندیشه خود را از خط فکرى مهاجمین هولناکى که قطعا در انتظار عقوبت سخت مردم ایران هستند جدا نمایند.

دکتر حسین نواده توپچی؛  استاد برجسته حقوق بین الملل

"اقدام تلافی‌جویانه" به ترور سردار سلیمانی حق مشروع جمهوری اسلامی ایران است. اگر از دید حقوق بین‌الملل به رفتار آمریکا نگاه کنیم، تمام اقدامات ایالات متحده در این چند دهه و از موقعی که ترامپ روی کار آمده، از بین بردن حقوق بین‌الملل و نهادهای حقوق بین‌الملل و هنجارهای بین‌المللی است که دنیا عمری تلاش کرده تا این نظم شکل بگیرد. به عبارت دیگر، آمریکا به دنبال بر هم ریختن نظم حقوقی مستقر در جهان از طریق برهم زدن پیمان‌هاست که نمونه بارز آن در مورد جمهوری اسلامی بر هم زدن توافقی است که بر اساس برجام شکل‌گرفته بود؛ بر هم زدن تلاش‌های زیاد شکل گرفته حول و حوش حفاظت از محیط زیست یا پیمان‌های خلع سلاح که جزو پیمان‌های استراتژیک برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به شمار می‌رود و همچنین بر هم زدن استقلال دولت‌ها که از اصول مسلم پذیرفته شده در منشور ملل متحد است و تمامیت عرضی و استقلال سیاسی دولت‌ها از دیگر اقدامات آمریکا برای بر هم ریختن نظم حقوقی مستقر در جهان است؛ اینها همه اقدامات خلاف  نظم بین‌المللی است که آمریکا یکی از پس دیگری مرتکب می‌شود و همیشه هم مدعی است و با قدرت رسانه‌ای دنبال عادی جلوه دادن آن است. تبعات این اقدامات آمریکا، ویران کردن صلح و امنیت بین‌المللی است و حقوق بین‌المللی را سیال می‌کند تا نظمی که بر اساس ایدئولوژی خود به دنبال آن است، مستقر کند؛ به عبارت دیگر آمریکا به دنبال واقع‌گرایی در عرصه قدرت است؛ یعنی آنچه در روابط بین‌المللی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اصالت دارد، قدرت است نه حقوق و اقدام دقیقا بر ضد ارزش‌های حقوق بشر و معاهدات بین‌المللی و تمام هنجار‌های حقوقی دنیاست.

پروفسور نادر انتصار ؛ رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی آمریکا و کارشناس مطالعات خاورمیانه و حقوق بین الملل

آمریکا با ترور سردار سلیمانی حقوق بین الملل را زیر پا گذاشته است. ما با رژیمی یاغی طرف هستیم که حقوق بین الملل را مدتی است نادیده می گیرد و برایش قوانین بین المللی مسخره هستند. یکی از دلایلی که دولت ترامپ به ترور سردار سلیمانی دست زد این بود که تصور می کند که ایران به شعار دادن بسنده خواهد کرد و قادر به پاسخ دادن به تحریکات آمریکا نخواهد نیست. حالا باید منتظر بود و دید ایران چگونه پیام آیت الله خامنه ای را به سیاست عملی تبدیل خواهد کرد.

دکتر امیر ساعد وکیل؛ استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نه معیارهای مسلم حقوق بین الملل در توسل به دفاع مشروع و نه ضوابط قوانین داخلی آمریکا در جنگ جهانی علیه تروریسم، وجاهتی برای ترور سپهبد سلیمانی دست و پا نمی کند و به دلیل ارتکاب این عمل متخلفانه دارای مسئولیت بین المللی است. جنبه حقوقی دیگر موضوع که به پیچیدگی این امر دامن می‌زند اقدام نظامی آمریکا در خاک عراق است. حقوق بین‌الملل، توسل به زور در سرزمین دولت دیگر بدون رضایت آن دولت را منع می‌کند. آنچه اتفاق افتاده، دقیقاً بر اساس مصادیق مذکور در بند سوم قطعنامه تعریف تجاوز مصوب محمع عمومی سازمان ملل در سال 1974 وقوع عمل تجاوز توسط آمریکا علیه عراق و نقض حاکمیت و تمامیت سرزمینی عراق است. موافقتنامه چارچوب استراتژیک که در 2008 واشنگتن و بغداد امضا شد با هدف همکاری دفاعی برای مقابله با تهدیدها نسبت به حاکمیت، امنیت و تمامیت سرزمینی عراق منعقد شد اما آمریکا از اینکه از عراق به عنوان پایگاه حمله به سایر کشورها استفاده کند منع شده است. قتل هدفمند یک فرد با برنامه‌ریزی قبلی در کنوانسیون 1907 لاهه و پروتکل ژنو مورخ 1949 منع شده است. دستور اجرایی رئیس جمهور آمریکا که از سال 1976 معتبر است نیز ترورهای سیاسی را ممنوع می‌شمارد. این دستور اجرایی زمانی صادر شد که افشا شد سازمان جاسوسی آمریکا تلاش‌هایی سازمان یافته برای ترور علیه رهبران سیاسی از جمله فیدل کاسترو در کوبا ترتیب داده بود. دو ماه قبل از حملات 11 سپتامبر 2001 مقامات امریکایی به طور مکرر بر موضع خود تأکید کردند که حملات موشکی اسرائیل با هدف قرار دادن شبه نظامیان معین فلسطینی محکوم است. (کشتار فراقانونی). البته بعدها اوباما در سخنرانی خود در 2013 قائل به مشروعیت حملات پهپادها به تروریست‌ها که به امریکایی‌ها حمله می‌کنند نه تنها در مناطق جنگی بلکه در کشورهای دارای حاکمیت مستقل مانند پاکستان و لیبی شد که این موضع هم در حقوق بین الملل مقبولیت پیدا نکرده است.

دکتر سید قاسم زمانی؛ استاد تمام حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی

اینکه اقدام ایالات متحده آمریکا در به قتل رساندن سردار اسلام حاج قاسم سلیمانی و همراهان ایشان یک عمل متخلفانه بین المللی و مغایر حقوق بین الملل توسل به زور، حقوق بین الملل بشردوستانه و حقوق بین الملل بشر است تردیدی وجود ندارد. اما توصیف این اقدام به عنوان تجاوز مسلحانه و طرح مسوولیت  کیفری فردی در قالب اساسنامه دیوان کیفری بین المللی قابل تامل است. در هر حال این امر مستلزم تطبیق عناصر مادی و معنوی جنایت تجاوز با عمل منتسب به دونالد ترامپ به عنوان متهم اصلی این پرونده است. با توجه به قطعنامه تعریف تجاوز ( قطعنامه ۳۳۱۴) که در سال ۱۹۷۴ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسیده و در قالب حقوق بین الملل عرفی و به ویژه رویه قضایی دیوان بین المللی دادگستری تثبیت شده است اقدام مزبور تجاوز مسلحانه به کشورهای عراق یا ایران قلمداد نمی گردد. حتی به فرض تلقی آن به عنوان تجاوز نظامی، حق دفاع مشروع عراق و ایران فاقد ارکان ضرورت و فوریت است و به علت عدم اقتران زمانی با حمله موصوف، عمل تلافی جویانه نظامی تلقی شده که طبق بند ۴ ماده ۲ منشور و حقوق بین الملل عرفی ممنوع است. تفسیر موسع از دفاع مشروع به رغم آنکه در رویه شورای امنیت به ویژه در قالب مبارزه با تروریسم پذیرفته شده است ولی هیچگاه مورد تایید نهادهای قضایی بین المللی به ویژه دیوان بین المللی دادگستری نبوده است. دیوان همواره از استثنای بر قاعده منع توسل به زور یعنی دفاع مشروع تفسیری مضیق به عمل آورده است. بدیهی است که استثنای بر قاعده باید همواره مضیق تفسیر شود. دولت جمهوری اسلامی ایران ضمن آنکه از حق اقدام متقابل( غیرنظامی) علیه دولت آمریکا برخوردار است  می تواند قضیه را به مراجع بین المللی به ویژه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و شورای حقوق بشر ارجاع دهد. در صورتی که دولت عراق خروج نیروهای آمریکا را از عراق تقاضا نماید و آمریکا از این امر امتناع نماید ادامه حضور نیروهایش در عراق میتواند عملی تجاوزکارانه محسوب شود و در این صورت دولت عراق از حق دفاع مشروع برخوردار است. بدیهی است که در این صورت به درخواست دولت عراق، دولت ایران می تواند در قالب حق دفاع مشروع جمعی موضوع ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد به یاری عراق بشتابد. البته در مورد ادامه حضور نیروهای آمریکایی در عراق باید مفاد موافقتنامه موجود میان دو دولت عراق و آمریکا نیز مورد توجه قرار گیرد. هر گونه نقض ادعایی این موافقتنامه توسط آمریکا، فقط توسط دولت عراق می تواند مورد استناد قرار گیرد نه هیچ دولت دیگر.از سوی دیگر هیچیک از دولتهای درگیر در قضیه عضو اساسنامه دیوان کیفری بین المللی نیست و با توجه به موقعیت آمریکا در شورای امنیت امکان ارجاع وضعیت توسط شورای امنیت به دیوان کیفری بین المللی منتفی است.

دکتر مهدی ذاکریان ؛ عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

بلاشک اقدامی که ایالات متحده امریکا انجام داد و به صورت رسمی مسئولیت آن را پذیرفت، نقض حقوق بین‌الملل و نقض حاکمیت ملی یک کشور دیگر بوده است. درست است که امریکا در عراق پایگاه و حضور دارد، اما پایگاه و حضورشان برای انجام عملیات‌های تروریستی نیست، بلکه برای حفظ امنیت عراق در چارچوب معاهده همکاری بین دو کشور است. در هیچ یک از مفاد منعقد شده همکاری میان دولت عراق و امریکا ماده‌ای یا بندی یا استثنایی مبنی بر ترور وجود ندارد.علاوه بر این عملیات ترور علیه تبعه کشور ثالث، در خاک عراق توسط امریکایی‌ها صورت گرفته، بنابراین این نوعی مداخله در امور داخلی کشور دیگر است که این موضوع به طور یقین نقض حقوق بین‌الملل است. سوم اینکه بدون برگزاری هیچ دادگاهی امریکایی‌ها ادعا می‌کنند سپهبد سلیمانی متهم به کشتار امریکایی‌هاست؛ این موضوع در کجا و بر پایه چه اسناد و مدارکی ثابت شده است؟ این یعنی امریکا خودش قاضی، دادستان و پلیس و مجری شده است. هیچ پرونده‌ای تاکنون در دادگاه‌های امریکا علیه سپهبد سلیمانی مطرح نشده است، لذا این حرکت تماماً حرکتی تروریستی، نقض قوانین بین‌المللی و یک بدعت است.
این یک هشداری برای همه کشور‌های دنیاست. کشور‌های اسلامی منطقه، فرانسه، ایتالیا، آلمان، استرالیا و همه کشور‌ها باید در برابر این بدعت اعتراض کنند و نباید در برابر این بدعت سکوت کنند. این بدعتی خطرناک است که یک کشوری عملیات ترور را انجام دهد و اعلام رسمی هم بکند. این یک خطر برای نظم بین‌المللی است و دود این خطر به چشم بقیه کشور‌ها خواهد رفت که یک مقام رسمی کشور ثالث در خاک کشور دیگر توسط امریکایی‌ها ترور شود.
دولت عراق دارای مسئولیت است و اگر یک زائر ایرانی بینی‌اش خون بیاید دولت عراق باید پاسخگو باشد، چه برسد به اینکه یک ژنرال ایرانی را در خاک این کشور ترور کنند. دولت عراق و دولت امریکا مسئولیت دارند و باید پاسخگو باشند، این برخورد می‌تواند متناسب با عملیاتی که صورت گرفته باشد. اصلی داریم به نام «تناسب» به این معنا که در راستای عملی که انجام شد می‌توان پاسخ متناسب را هم داد.  دولت‌ها عملیات ترور داشته‌اند، اما اینکه مقام رسمی یک کشور دیگر را ترور کنند، برای اولین‌بار در جهان اتفاق افتاده است. این بدعت در روابط بین‌الملل می‌تواند منجر به آسیب به نظم حقوقی بین‌المللی شود. ترامپ تکنیکی دارد که کارش را انجام می‌دهد و بعد می‌خواهد فرار کند تا عواقبش را نپذیرد. به طور مثال تحریم می‌کند، اما می‌گوید من آماده مذاکره‌ام تا دنیا تصور کند وی به دنبال مذاکره است و این ایران است که نمی‌پذیرد! در این حادثه هم باید دقت کنیم تا در تله ترامپ گرفتار نشویم. الان هم بعد از ترور سپهبد سلیمانی تلاش دارد تا خودش را به نوعی صلح‌طلب معرفی کند!

دکتر توکل حبیب زاده ؛ استاد دانشگاه وعضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)
ترور ناجوانمردانه شهید سپهبد سردار سلیمانی با بدیهی‌ترین و ابتدایی‌ترین اصول و قواعد بین‌المللی مغایرت دارد. در درجه نخست این اقدام نظامی نقض حاکمیت و استقلال سیاسی دولت عراق است. چون حضور سردار سلیمانی و سایر مستشاران نظامی ایران در قلمرو عراق و سوریه، با اجازه و حتی دعوت این دولت‌ها بوده است.
اگرچه امریکا نیز با عراق قرارداد امنیتی دارد، اما این قرارداد ظاهراً تنها برای دفاع از تمامیت سرزمینی و امنیت عراق است نه برای ترور نیرو‌های نظامی که با اجازه دولت عراق و برای کمک به آن کشور در مبارزه با تروریسم در قلمرو عراق حضور دارند. با توجه به اینکه حاج ابومهدی المهندس نایب رئیس حشدالشعبی به عنوان یکی از فرماندهان ارشد عراقی هم در این عملیات نظامی شهید می‌شود، ملاحظه می‌کنیم که این اقدام کاملاً برخلاف استقلال سیاسی و حاکمیت عراق است.
از سوی دیگر از منظر حقوق بین‌الملل بشر و حقوق بین‌الملل بشردوستانه، ترور هدفمند یک شخصیت نظامی سیاسی کشور دیگر در قلمرو کشوری ثالث از سوی دولت امریکا اقدامی خلاف مقررات بین‌المللی و جنایتی کور است که می‌توان آن را مصداق بارز «تروریسم دولتی» نامید که با هیچ‌یک از موازین حقوقی بین‌المللی قابل توجیه نیست.
امریکایی‌ها در اعلام مواضعی که در این مدت داشته‌اند، ادعای «دفاع پیشگیرانه» کرده‌اند درصورتی‌که در حقوق بین‌الملل دفاع پیشگیرانه به هیچ وجه محمل حقوقی ندارد. دفاع پیشگیرانه به این معناست که دولت اقدام‌کننده انگار با نیت‌خوانی، طرف مقابل را به تهدید یا حمله نظامی متهم کرده و قبل از آن‌که اقدامی صورت بگیرد یا حتی زمینه اقدام نظامی فراهم بیاید، می‌خواهد از خود دفاع کند. این اقدام به هیچ وجه بر اساس منشور ملل متحد و قواعد عرفی بین‌المللی قابل قبول و توجیه نیست؛ لذا این اقدام تروری ناجوانمردانه است که به صورت هدفمند علیه شخصیت نظامی-سیاسی ایران صورت گرفت و جز یک اقدام تجاوزکارانه و جنایت نمی‌توان نام دیگری بر آن گذاشت. این عمل به قدری ناقض قوانین بین‌المللی است که گزارشگر ویژه سازمان ملل نیز آن را اقدامی خلاف قواعد بین‌المللی توصیف کرده است.

دکتر حسین خلف رضایی، عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)
مهم‌ترین عنوانی که این اقدام می‌تواند به آن متصف شود «جنایت تجاوز» است. بر‌اساس تعریف تجاوز و همینطور بند ۴ ماده ۲ منشور ملل متحد استفاده از نیروی نظامی علیه حاکمیت سرزمینی و سیاسی یک کشور خارجی به عنوان جنایت تجاوز محسوب و در منشور ملل متحد منع شده است. این ممنوعیت به‌عنوان یک «قاعده آمره» (erga omnes) تلقی شده و در محاکم قضایی هم مورد تأیید قرار گرفته است. اگر بر‌اساس اسناد بین‌المللی و قطعنامه‌های متعددی که وجود دارد به این حادثه نگاه کنیم، این حادثه می‌تواند یک اقدام تروریستی هم باشد، اما برخی از کنوانسیون‌ها اقدامات نیرو‌های نظامی را از این امر مستثنی کرده‌اند. با وجود این بر‌اساس تعریف عامی که از اقدامات تروریست وجود دارد – که اعمال خشونت‌بار با مقاصد سیاسی و فشار سیاسی بر یک دولت صورت می‌گیرد- می‌توانیم شهادت شهید‌ سپهبد فاسم سلیمانی را در زمره اقدامات تروریستی هم قرار بدهیم.
پیگیری‌های قضایی را می‌توان در دو سطح دنبال کرد؛ یکی در سطح ملی و دیگری در سطح بین‌المللی.
در سطح ملی بر‌اساس قوانینی که داریم؛ قوانین مبتنی بر اقدام متقابل علیه اقدامات خصمانه‌ای که دولت امریکا علیه دولت و ملت ایران داشته است، صلاحیت محاکم جمهوری اسلامی برای رسیدگی به دعاوی علیه دولت ایالات متحده پذیرفته شده است، بنابراین از این حیث ما برای رسیدگی مبنای حقوقی داریم. برای دولت عراق هم به همین ترتیب بحث حاکمیت سرزمینی مطرح است و براساس اصل صلاحیت سرزمینی امکان ورود داریم. در بحث بین‌المللی هم اگر بخواهیم برای رسیدگی به دیوان بین‌المللی دادگستری برویم، باید مبنای صلاحیتی بر‌اساس توافقنامه‌های بین‌المللی بتوانیم فراهم کنیم که مستلزم بررسی این اسناد است. ممکن است بتوان از برخی از کنوانسیون‌های بین‌المللی چنین مبنایی را پیدا کرد. همچنین با احراز عنوان مجرمانه جنایت تجاوز بر‌اساس کنوانسیون‌های مربوط می‌توانیم بحث اصل محاکمه یا استرداد را هم در خصوص عاملان و آمرین این جنایات طرح و استناد کنیم به بحث صلاحیت جهانی برای پیگرد قضایی و کیفری عاملان این جنایات و در صدر آن‌ها رئیس‌جمهور ایالات متحده. دولت موظف است از تمامی تدابیر و اقدامات مقتضی و در دسترس خود استفاده کند، فارغ از اینکه چه نتیجه‌ای داشته باشد. از آنجایی که یک جنگ همه‌جانبه علیه ما اتفاق افتاده و ما هم باید دفاع همه‌جانبه داشته باشیم، هم در سطح اقدامات سیاسی و مجامع بین‌المللی اعم از شورای امنیت شورای حقوق بشر، دیوان بین‌المللی دادگستری و همینطور طرح در محاکم ملی. به نظر من نباید هیچ یک از این اقدامات فروگذار شود و ادای دینی صورت بگیرد تا قدر خون‌های ریخته شده پاسداشته شود.

دکتر سید پدرام خندانی؛ ریاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی کرج، وکیل پایه یک دادگستری، استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه

با سلام و احترام ضمن محکومیت ترور ناجوانمردانه سردار رشید اسلام سپهبد حاج قاسم سلیمانی برای روح پر فتوحش علو درجات در اعلی علیین مسئلت دارم.

دکتر لعیا جنیدی، استاد دانشگاه، وکیل پایه یک دادگستری و معاون حقوقی رئیس جمهور

ترور فرماندهان نظامی و مقامات رسمی یک کشور مستقل عضو ملل متحد توسط دولت امریکا، مصداق بارز تروریسم دولتی علیه ایران و نقض آشکار موازین حقوق بین‌الملل است. سازمان حقوقی دولت با همکاری دستگاه‌های ذیربط ابعاد حقوقی موضوع را پیگیری خواهد کرد. با توجه به انجام عملیات اجرایی ترور در خاک عراق، این اقدام همچنین نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور عراق قلمداد و قابل پیگیری و تعقیب حقوقی از سوی آن کشور نیز هست. 

مهدی رحمانی منشادی؛ وکیل پایه یک دادگستری، مدرس دانشگاه، مسئول کمیسیون پژوهش کانون وکلای دادگستری یزد
بررسی ترور سردار سلیمانی از دو جهت واجد اهمیت است اول اینکه ایشان یکی از فرماندهان بزرگ نظامی ایران بودند و اگر ایران پیگیری و واکنش های مناسبی نشان ندهد ممکن است در آینده بارها و بارها تکرار شود و دوم اینکه بعد از شلیک موشک به هواپیمایی جمهوری اسلامی دومین رویارویی مستقیم با کشورمان محسوب می شود. بر خلاف نظر عده ای تبیین و روشن کردن اشتباه بودن اقدام آمریکا در این ترور اثر بیشتری می تواند داشته باشد. متاسفانه آمریکا توانسته همراهی بعضی دول را در توجیه کار خویش را به دست آورد در حالیکه اگر بررسی دقیقی صورت بگیرد مشخص می شود که اقدام آمریکا از جنبه های مختلفی اشتباه بوده است. اقدام آمریکا برای استفاده از پهباد برای ترور بر خلاف کنوانسیون شیکاگو و ماده ۲۷ موافقتنامه عراق و آمریکا بر منع دولت آمریکا از استفاده از خاک این کشور برای حمله به کشور ثالث است. آمریکا سعی دارد با تفسیر خویش از قواعد بین المللی به توجیه اقدامات خویش بپردازد و یا اینکه با استناد به اینکه اگر چه قوانین بین المللی وجود ندارد ولی در مقررات آمریکا چنین اجازه ای به رییس جمهور داده شده است به توجیه اقدام خویش بپردازد. در حالی که این سوال وجود دارد اگر ایران چنین قوانینی تصویب کند آیا آن وقت چنین توجیهی برای چنین عمل یا اعمالی از او می پذیرفتند؟ آنچه مهم است این است که علاوه بر واکنش نظامی، واکنش های دیگری به تناسب این موضوع نشان داده شود. بعضی اقدامات شاید احتمال نتیجه بخش بودن آن کم باشد. ولی نرساندن صدای مظلومیت و عدم تببین اشتباه بودن این امر آثار زیانبارتری در آینده می تواند داشته باشد. واکنش ها می تواند تببین حقوقی این امر باشد به گونه ای که برای افراد و کشورها به خوبی روشن و واضح شود چنین کاری بر خلاف قواعد حاکم بر این امر بوده است و آنچه گفته می شود صرفا توجیه و لاپوشانی است.  نوع دیگر واکنش کشور ما‌ می تواند واکنش و  اقدامات حقوقی باشد. فقط تمامی اقدامات حقوقی باید به دقت بررسی شود تا وقت اصلی روی اقداماتی گذاشته شود که احتمال نتیجه گرفتن آن بالاتر است. از جمله اینکه از خود رییس جمهور آمریکا آقای ترامپ می توان در دادگاه های آمریکا شکایت نمود یا اینکه ایران به سازمان ملل شکایت نماید. یا اینکه قانونگذار کشورمان، قوانینی متناسب با این امر تصویب کند تا آمریکایی ها بدانند اگر چنین کاری دوباره کنند با چه واکنش سنگینی روبرو خواهند شد. یا اینکه ایران در دیوان کیفری بین المللی اقامه دعوا‌ کند چون سابقه داشته دیوان در مورد غیر کشورهای عضو هم اقدام به رسیدگی نموده است. مطالبه خسارت در خود دادگاه های ایران نیز می تواند جزو اقدامات باشد. آنچه مهم است ابتدا این اقدامات به دقت بررسی شوند تا بهترین نتیجه حاصل شود و باعث جلوگیری از چنین اتفاقات ناخوشایندی در آینده شود‌.

دکتر مسلم آقایی طوق؛ استاد دانشگاه، عضو هیات علمی دانشگاه علوم قضایی و اداری قوه قضاییه، وکیل پایه یک دادگستری و عضو کانون وکلای دادگستری مرکز و دبیر هیات مشاورین تنقیح، تدوین و تفسیر قوانین مجلس شورای اسلامی

سلام و عرض ادب. بنده انزجار خودم رو از این اقدام تروریستی و نابخردانه و به تهدید اندازنده صلح و امنیت جهانی اعلام کرده و می کنم.

دکتر سیدمهدی موسوی؛ عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیات مدیره کانون وکلای دادگستری استان کرمانشاه

با سلام و احترام و عرض تسلیت به مناسبت شهادت سردار قاسم سلیمانی

در عدم مشروعیت اقدام دولت ایالات متحده به موجب مقررات حقوق بین الملل تردیدی وجود ندارد. ادعای وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر اینکه اقدام آنها در انجام عملیات نظامی، در موضع دفاعی صورت گرفته و دفاع مشروع محسوب می گردد، کاملا بی اساس است. ضوابط حقوق بین الملل پیرامون دفاع مشروع معلوم است و مشخصا می بایست به ماده 51 منشور ملل متحد رجوع نمود. این ماده نیز دفاع را صرفا در حالتی دارای مشروعیت می داند که در مقابل عملیات نظامی در حال وقوع (واقع شده) یا قریب الوقوع صورت گیرد. 
سوالی که اینجا مطرح می شود این است که اقدام به حمله نظامی، تهاجم و تجاوز توسط دولت ایران کی و با چه کیفیتی صورت گرفته تا در مقابل آن، حق دفاع مشروع برای دولت آمریکا ایجاد شود. ظاهرا پاسخ روشنی برای این سوال وجود ندارد. بدیهی است ادعاهایی از قبیل اینکه اقدامات پیشین سردار سلیمانی و ارگان و نیروهای تحت امر ایشان در عراق، سوریه و ... به صورت مستقیم، و یا اقدامات برخی گروه های عراقی منتسب به هواداری از ایران به صورت غیرمستقیم، موجبات ورود صدمات جدی به مواضع و نیروهای آمریکایی را فراهم آورده است; یا اینکه قصد ایشان از سفر به عراق این بوده تا از طریق رایزنی با برخی گروه های شیعی موثر در عراق، برنامه ریزی جهت اقدام به عملیات نظامی علیه منافع و نیروهای دولت آمریکا در آینده بنماید، نمی تواند استدلالی حقوقی تلقی و موجب اثبات دفاع مشروع شود.
در واقع نکته حقوقی مهم این است برخلاف ادعاهای مسئولین دولت آمریکا، در حقوق بین الملل چیزی به نام دفاع مشروع پیش گیرانه یا حتی دفاع مشروع پیش دستانه پذیرفته نشده است. لذا به نظر می رسد در این قضیه، فرض وجود دفاع مشروع و امکان استناد به آن عملا منتفی می باشد.
مطلب دیگر اینکه این اقدام دولت آمریکا برطبق نظام بین المللی حقوق بشر نیز نامشروع محسوب می گردد. یکی از مهمترین مصادیق حقوق بشر، حق حیات انسان هاست و سلب این حق بدون طی پروسه قضایی ناقض ماده 3 اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده 6 پیمان نامه بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، و نتیجتا نقض آشکار قواعد حقوق بشر محسوب می گردد. ماده 3 اعلامیه جهانی حقوق بشر، حق حیات را برای همگان به رسمیت می شناسد و ماده 6 پیمان نامه حقوق مدنی و سیاسی، ضمن تاکید مجدد بر این حق و با تصریح بر ویژگی های دادرسی منصفانه، سلب خودسرانه حق حیات بدون طی پروسه رسیدگی قضایی را ممنوع اعلام نموده است.
با این اوصاف سوالی مطرح می شود و این است که آیا هر دولتی می تواند به صرف این ادعا که فلان شخص تروریست محسوب می شود، اقدام به قتل وی نماید؟ بی تردید پاسخ منفی است. بررسی رویه دولتها در این خصوص هم نشانگر عدم پذیرش چنین وضعیتی است. ناگفته نماند که در این قضیه، سردار سلیمانی نه سرکرده یک گروه شبه نظامی غیردولتی، بلکه یکی از فرماندهان ارشد نظامی یک دولت بوده که اقدامات ایشان منتسب به دولت متبوع وی می باشد. لذا هم مسئولیت حقوقی دولت متبوع ایشان قابل طرح و پیگیری بود و هم -با طی فرایند قانونی و فی المثل ازطریق ارجاع موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد به دیوان کیفری بین المللی- امکان پیگیری مسئولیت کیفری فردی ایشان در مراجع صالح بین المللی. حال آنکه دولت آمریکا بی توجه به تمام موازین حقوقی مرتبط و قابل اعمال بر موضوع، با تشخیص یکطرفه خود و با انتساب اتهام اقدامات تروریستی، مرتکب اقدام نظامی علیه مقام رسمی بلندپایه یک دولت در سرزمین دولت ثالث شده است. در تایید عدم مشروعیت این اقدام، می توان به عدم اطلاع و عدم رضایت دولت محل وقوع جرم یعنی دولت عراق نیز اشاره نمود.
نکته پایانی ضرورت انجام اقدامات لازم توسط دولت ایران با استفاده از تمام ظرفیتهای حقوقی موجود می باشد. این اقدامات می تواند دربر گیرنده طیف وسیعی از موارد مختلف، از قبیل طرح و پیگیری موضوع در مجامع سیاسی و حقوقی جهانی و منطقه ای، باشد.

سید حسن سجادی؛ وکیل پایه یک دادگستری و ریاست کانون وکلای دادگستری استان گیلان

اقدام دولت آمریکا در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی نقض صریح قوانین و حقوق شناخته شده بین المللی است. مگر می شود شخصی را که سفیر و نماینده کشور دیگری است و با دعوت رسمی نمایندگان کشور عراق برای مذاکرات صلح به آنجا رفته ترور کرد؟ دولت آمریکا در تقابل با شکست نقشه های شوم خود درصدد است بهانه ای برای جنگی دیگر بجوید و با نقض آشکار حاکمیت دولت و مردم عراق بر قلمرو هوا و زمین این کشور، با نقض اصول اولیه حقوق بین الملل در خاک کشور عراق، در مرئی و منظر جهانیان به ترور مستقیم و حمله موشکی دست می یازد.

محمود کرمی، وکیل پایه یک دادگستری و نایب رئیس کانون وکلای دادگستری استان ایلام

بِسمِ رَبِّ الشُّهَداء وَ الصِّدِیقِین

کانون وکلای دادگستری استان ایلام ضمن محکومیت اقدام تروریستی و ددمنشانه سردمداران تجاوز و جنایت و ناقضان قواعد بین‌المللی در به شهادت رساندن مجاهد خستگی‌ناپذیر، سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جمعی از یاران صدیقشان، عروج آسمانی آن سردار بزرگ را به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی و، مردم شریف ایران و خانواده بزرگوار ایشان تبریک و تسلیت می‌گوید.
و در خصوص بعد حقوقی مساله لازم به توضیح است این اقدام دولت آمریکا مبنی بر کشتن مقام ارشد نظامی یک کشور در یک کشور ثالث آن هم به بهانه های واهی و بی پایه و اساس و بدون مدرک مستند مطابق قوانین بین المللی بدون شک و تردید اقدام تروریستی محسوب می شود دولت آمریکا باید جوابگو این اقدام خود باشد.

دکتر بهزاد مومنی مقدم ؛ وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی ، مدرس دانشگاه و عضو سابق هیات مدیره کانون وکلای استان لرستان

ﻳﺎﺩﻣﺎﻥ ﺑﺎﺷﺪ...

شهادت سردار شهید «قاسم سلیمانی» یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران، منطقه و جهان است. گذشته‌ی کشور ایران کمتر چنین روزهایی به خود دیده است. روزهایی که در آن، سطح همبستگی ملّی و وفاق اجتماعی به نهایت رسیده و انگیزه دفاع از میهن و انتقام از دشمن در اندیشه ملّت موج می‌زند.
اگر روزگاری دشمن مشترکی به نام «صدام» باعث شده بود تقریباً همه تفکرها و گرایش‌ها حول محور «دفاع» گرد هم بیایند و اختلافاتشان را فراموش کنند؛ اینک اسطوره‌‌ مجاهدت و ایثار، «حاج قاسم سلیمانی» چنان جذابیتی ایجاد کرده است که دورترین دیدگاه‌ها را نیز به هم نزدیک کرده و آن‌ها را با هم متحد ساخته است.
واقعیت این است که ما امروز بیشتر از هر زمان دیگری به این عزم و وحدت نیاز داشتیم و شهادت سردار عزیز در چنین موقعیت پیچیده زمانی، این تلنگر را به همه ما زد که زندگی در میان گرگ‌ها آداب خودش را دارد. گویی فراموش کرده بویم که در حساس‌ترین نقطه از تاریخ و جغرافیای زمین ایستاده‌ایم. فراموش کرده بودیم که مسئولیت در کشوری که بر سر شاهرگ انرژی جهان قرار گرفته است، اصول خودش را دارد. فراموش کرده بودیم در سرزمینی که همسایگانش هر روزشان را با خبر جنگ و انفجار و ترور به شب می‌رسانند، امنیت و انسجام ملّی ضروری‌ترین اصل بقاء است.
آری فقدان سردار سلیمانی اگرچه تلخ و جانکاه است؛ اما می‌تواند این امید و انگیزه را در ما بیدار کند که برای دفاع از میهن باید کمتر خود را ببینیم و بیشتر به امنیت ملّی و سرمایه اجتماعی بیاندیشیم. این حادثه تلخ به ما یادآوری کرد که برای بیگانگان هیچ تفاوتی میان ایران و سوریه و عراق و افغانستان نیست و تنها راه در امان ماندن از مخاطرات دنیای بی‌رحم قرن بیست و یکم، وحدت، هم‌دلی، کوشش مجاهدانه و کار عالمانه برای حل مشکلات ملّت و توسعه کشور است.

دکتر صادق شریفی ، وکیل پایه یک دادگستری

شهادت سردار شهید سپهبد سلیمانی توسط آمریکا از جهات مختلف امری خلاف قانون وحقوق بین الملل است زیرا این اقدام  با کنوانسیونهای متعدد حقوق بشری از جمله کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی کنوانسیون مبارزه با تروریسم مغایر است همچنین با قواعد آمره حقوق بین الملل از جمله اصل عدم توسل به زور در روابط بین الملل مغایرت دارد. همچنین این کار به منزله نقض حاکمیت کشور مستقل و نقض موافقتنامه امنیتی فیمابین آمریکا و عراق نیز میباشد همچنین این اقدام خلاف عرف های پذیرفته شده بین کشورهاست این مطالب در جای خود قابل مستند سازی است که در این مختصر جای بحث آن نیست از نظر سیاسی و نظامی هم اقدام آمریکا امری غیر علمی وغیر منطقی است. موضوع اقدام پیشدستانه که بوش پسر ابداع کرد نیز منشاء و ریشه حقوقی ندارد چرا که اصل قانونی بودن جرم و مجازات و اصل عقلی و حقوقی قبح عقاب بلابیان از نظر ادیان الهی و نظام حقوقی کشورها و حتی حقوق بین الملل کنوانسیونهای حقوق بشر و حتی منشور ملل متحد امری مسلم و قطعی است ضمن اینکه سردار سلیمانی قهرمان مبارزه با تروریسم بوده است و آمریکا نیز به بهانه مبارزه با تروریسم به عراق آمده و جاخوش کرده است لذا از این نظر هم کشتن ایشان اقدامی تروریستی و حمایت از تروریسم است لذا کاری که نه با عقل و نه با اخلاق و نه با قانون و حقوق و نه با عرف و نه با قواعد و اصول سیاسی و نه اصل وفای به عهد و...سازگاری ندارد مفهومی جز وحشیگری و قانون جنگل ندارد و جای آن است جهان در مقابل چنین گستاخی و قانون شکنی و توحش بایستد و بر مبنای فصل هفتم منشور ملل متحد برای نجات کشورها و برقراری صلح علیه این نقض کننده گستاخ و یاغی حقوق بین الملل اقدامی اساسی انجام دهد.

دکتر سید نصرالله ابراهیمی اصل، وکیل پایه یک دادگستری، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ریاست کمیسیون بین الملل مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران قوه قضاییه

«اقدام نیرو‌های نظامی دولت امریکا با دستور مستقیم آقای ترامپ رئیس جمهور آمریکا در ترور سردار سرافراز اسلام سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و هیات همراه وی، یک اقدام تروریستی بوده و از مظاهر بارز تروریسم دولتی است. این اقدام دولت آمریکا غیرقانونی و غیر مشروع بوده و اقدامی غیر انسانی و برخلاف اصول و موازین حقوق بین الملل و ناقض صریح حقوق بشر و حقوق بین الملل بشردوستانه است. با توجه به آن که سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و هیات همراه وی در طی سالیان گذشته نماد مبارزه با تروریست‌های جنایتکار موجود در منطقه عراق و سوریه به ویژه گروه تروریستی بین المللی داعش بوده اند، حملات پهبادی آمریکا به خودروی غیرنظامی حامل سردار شهید سلیمانی و هیات همراه عملا به منظور تقویت حرکت جدید تروریستی داعش در عراق و در راستای بازسازی این گروه تروریستی در کشور عراق صورت گرفته است. سردار شهید حاج قاسم سلیمانی به دعوت دولت جمهوری عراق از وی به عنوان مقام رسمی دولت ایران در این کشور حضور داشت، که مورد هدف عملیات نظامی تروریستی دولت امریکا در خاک کشور عراق قرار گرفت. این اقدام نظامی با هر معیار یا بهانه‌ای که صورت گرفته باشد، یک اقدام تروریستی جنایتکارانه بوده و موجبات مسئولیت بین‌المللی دولت آمریکا را فراهم می‌آورد و هرگز در قالب ادعا‌های واهی و بی پایه دولت آمریکا نظیر اقدام به دفاع مشروع و یا انجام عملیات پیش دستانه در اتباع امریکایی در عراق قابل پذیرش نیست. بدون شک، قتل عام افراد بی گناه، بدون آرایش نظامی و بدون آن که در موقعیت مخاصمه مسلحانه باشد، بلکه صرفا در کف خیابان و آن هم در منطقه فرودگاه غیرنظامی بغداد و در اتومبیل غیرنظامی حضور داشته باشند، یک اقدام نظامی تروریستی تلقی شده، و جنایتی نابخشودنی و بزدلانه است. اقدام تروریستی امریکا علاوه بر آن که موجبات نقض قوانین و مقررات بین المللی را فراهم نموده، ناقض معاهدات فی‌مابین دولتین آمریکا و عراق نیز بوده است. از این رو تمام مقامات عالیرتبه عراق اقدام تروریستی آمریکا را غیرقانونی و ناقض حاکمیت دولت عراق اعلام کرده اند. مقامات مزبور به صراحت اعلام کردند که اقدام آمریکا در حمله تروریستی به کاروان خودرویی سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس و هیات همراه بر خلاف اصل احترام به تمامیت سرزمینی عراق، عدم مداخله در امور داخلی این کشور، و ناقض حاکمیت عراق و شروط توافقی فی‌مابین دولتین عراق و آمریکا بوده است. بنابراین: از جامعه بین الملل خواسته می‌شود ضمن الزام دولت آمریکا به احترام به حاکمیت مستقل کشور‌ها و عدم مداخله در کشور‌های آن، صلح و امنیت بین المللی را رعایت کرده، به حقوق بشر و بشردوستانه احترام گذاشته، از استفاده از ابزار‌های حقوقی به صورت استاندارد‌های دوگانه اجتناب ورزیده و رفتار‌های خود را با اصول و موازین حقوق بین الملل منطبق سازد. در غیر این صورت، هر گونه اقدامات ناقض اصول و مقررات حقوق بین الملل به ویژه اقدام تروریستی اخیر دولت آمریکا، مسئولیت‌های سنگین بین المللی را برای آمریکا در جامعه بین المللی ایجاد خواهد کرد. با توجه به اینکه اقدام تروریستی اخیر آمریکا موجبات افزایش تنش در منطقه را فراهم کرده و صلح و امنیت منطقه‌ای و بین المللی را به مخاطره انداخته است، شورای امنیت سازمان ملل باید به مسئولیت خود عمل کرده و با توجه به پیامد‌های وخیم این ماجراجویی نظامی و خطرناک آمریکا نسبت به صلح و امنیت بین‌المللی، این اقدام جنایتکارانه تروریستی دولتی دولت آمریکا را به صراحت محکوم کند؛ بنابراین با توجه به نقض فاحش حقوق بین الملل در حمله تروریستی دولتی اخیر توسط آمریکا، جمهوری اسلامی حق دارد از کلیه حقوق خود بر اساس اصول و موازین بین‌الملل به منظور اتخاذ اقدامات لازم و مقتضی در استیفای حق ذاتی دفاع مشروع خود طبق ماده ۵۱ منشور ملل متحد استفاده کرده و در این راستا اقدام تلافی جویانه خود را در هر زمان و در هر مکان و به هر نحوی که تشخیص می‌دهد اتخاذ کند. علاوه بر آن، دولت جمهوری اسلامی ایران، ضمن آن که از حق اقدام متقابل علیه دولت آمریکا برخوردار هستند، می‌توانند در راستای احقاق حقوق خود، اقدام تروریستی اخیر آمریکا را به مراجع ذیصلاح بین المللی به ویژه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و شورای حقوق بشر ارجاع دهند.  نظر به اینکه اقدام تروریستی اخیر آمریکا از مصادیق تروریسم دولتی در ترور یک شهروند ایرانی در کشوری ثالث است که بدعوت دولت عراق در آن کشور حضور رسمی داشته است، این اقدام موجبات نقض قوانین بین المللی و معاهدات فی‌مابین دولت عراق و آمریکا را نیز فراهم کرده است، مسئولان کشور عراق نیز این حق را دارا هستند تا ضمن اقدام متقابل دولت عراق در صیانت از حاکمیت داخلی خود، اقدامات حقوقی خود را در داخل و خارج از کشور و در مراجع ذیصلاح بین المللی با استفاده از ظرفیت وکلای مشترک عراقی و ایرانی پیگیری کنند؛ از جامعه وکلای داخلی، منطقه‌ای و بین المللی به ویژه جامعه حقوقدانان بدون مرز، و سازمان و انجمن‌های غیر دولتی حقوقی و وکالتی آزاد اندیش، بیطرف و مستقل در جامعه بین المللی انتظار می‌رود که در راستای مبارزه با انواع اشکال تروریسم‌های بین المللی دولت آمریکا، با یکدیگر هم اندیشی کرده و بستر‌های لازم را در اجرای بستر عدالت و مجازات تمام مجرمان عملیات تروریستی دولت آمریکا فراهم کنند. در خاتمه، با توجه به شهادت سردار سپهبد سلیمانی از ایران و ابومهدی المهندس معاون حشد الشعبی عراق و هیات همراه آن‌ها، یعنی قهرمانان مبارزه با داعش، در این حملات تروریستی اخیر امریکا، جامعه وکلای مرکز قوه قضاییه آمادگی لازم را دارد تا مستندا به قوانین و مقررات ذیربط داخلی و بین المللی، از دعاوی قابل طرح بر علیه دولت امریکا در مراجع ذیصلاح داخلی، منطقه‌ای و بین المللی حمایت و پشتیبانی کامل حقوقی کنند: (۱) طرح دعاوی در محاکم صالحه جمهوری اسلامی ایران، مستندا به قوانین و مقررات آن من جمله قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت‌های خارجی، مصوب هفدهم اسفندماه یک هزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی آن و همچنین قانون الزام دولت به پیگیری جبران خسارات ناشی از اقدامات و جنایات آمریکا علیه ایران و اتباع ایرانی، مصوب بیست و هشتم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و نود و پنج مجلس شورای اسلامی (۲) طرح دعاوی در محاکم صالحه جمهوری عراق، مستندا به قوانین و مقررات کشور جمهوری عراق به ویژه نقض معاهدات فی‌مابین دولت عراق و آمریکا و شروط توافقی حضور نیرو‌های امریکا در این کشور (۳) طرح دعاوی در محاکم ذیصلاح بین المللی، مستندا به منابع حقوق بین الملل به ویژه کنوانسیون‌ها و معاهدات بین المللی در این خصوص

علی غفوری؛ وکیل پایه یک دادگستری و رییس هیئت مدیره مرکز وکلای خراسان رضوی

بسم‌الله الرحمن الرحیم
امروزباردیگر شاهد نقض تعهدات بین المللی و تمامیت ارضی کشور عراق توسط دولت متجاوزآمریکا بودیم که متاسفانه منجربه شهادت رسیدن سردار سرلشکر حاج قاسم سلیمانی فرمانده سرافراز سپاه قدس کشور ما شد، تاریخ اسلام واین سرزمین مملو است ازاین رشادت‌ها و خون پاک این شهید قدرت و نفس تازه ای در مسیر مستحکم مبارزه خواهد دمید. شهید سپهبد سلیمانی گرچه به آرزو ی دیرینه خود رسید ولی حق بزرگی به گردن همه مردم ایران و منطقه دارند.
ضمن عرض تسلیت این ضایعه بزرگ به رهبر معظم انقلاب و ملت شریف ایران وحق خواهان وحق طلبان خصوصا حقوقدانان و وکلای دادگستری و محکومیت این عمل تروریستی امیدواریم با اقتدار کامل شاهد پاسخ سخت و کوبنده کشور به این اقدام مذبوحانه باشیم و درمجامع حقوقی و بین المللی نیزبنحوبایسته ازخون این شهید مظلوم دفاع شود.
فرزندان حقوقی ملت در مرکز وکلای قوه قضائیه خراسان رضوی نیز آمادگی خودرا جهت اقدام حقوقی شایسته ودرشان این شهید بزرگ ونظام جمهوری اسلامی دراین راه اعلام میدارد.

سید مهدی پرپینچی وکیل پایه یک دادگستری ، عضو کانون وکلای دادگستری استان قزوین
ترور سردار قاسم سلیمانی آن هم به دستور مستقیم و صریح رییس جمهور آمریکا و رییس دولت یک کشور با اصول، قواعد، اهداف و موازین بین المللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر ، منشور سازمان ملل متحد ، میثاق حقوق مدنی و سیاسی قابل توجیه نبوده و در تضاد و مغایرت با موازین صریح بین المللی قرار دارد و مصداق بارز توسل به زور، خشونت و اقدام تروریستی مقامات رسمی کشورها و تروریسم دولتی است که مخالف صریح قواعد آمره، اصول، اهداف و موازین بین الملل است که اختصاراً اشاره می گردد:
طبق بندهای ماده یک منشور سازمان ملل متحد مصوب 1945 حفظ صلح و امنیت بین المللی، برطرف کردن تهدیدات علیه صلح، توقف کارهای ناقض صلح، حل و فصل اختلافات بین المللی یا وضعیت هایی که ممکن است منجر به نقض صلح شود با وسایل مسالمت آمیز و بر طبق اصول عدالت و حقوق بین الملل، احترام به اصل تساوی حقوق، اقدام در راستای تحکیم صلح جهانی، احترام به حقوق بشر از اصول و اهداف ملل متحد شمرده شده که اقدام آمریکا نقض تمام اصول و اهداف ذکر شده است. به استناد ماده 2 منشور سازمان ملل متحد ، سازمان و اعضاء در تعقیب و تحقق اهداف مذکور در ماده یک باید بر طبق اصول تساوی حاکمیت، حل و فصل اختلافات با شیوه های بین المللی به صورتی که صلح و امنیت بین المللی و عدالت به خطر نیفتد، خودداری از تهدید به زور یا استعمال آن علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشور، منع مداخله در اموری که ذاتاً جزء صالحیت داخلی هرکشوری است عمل نمایند در حالی که اقدام صورت گرفته توسط رییس جمهور آمریکا مباینت با این اصول داشته و ناقض اهداف و اصول مذکور در مواد 1 و 2 منشور سازمان ملل متحد است که از قواعد آمره و تخلف ناپذیر محسوب می شوند. در ماده 33 منشور سازمان ملل متحد تاکید شده که هر اختلاف که ادامه آن محتمل است حفظ صلح و امنیت بین المللی را به خطر اندازد باید قبل از هر چیز از طریق مذاکره، میانجیگری، سازش، داوری، رسیدگی قضایی و توسل به موسسات یا ترتیبات منطقه ای یا سایر وسایل مسالمت آمیز حل و فصل گردد و ماده 34 همان منشور مقرر داشته که شورای امنیت می تواند هر اختلاف یا وضعیتی را که ممکن است منجر به اصطحکاک بین المللی گردد یا اختلافی ایجاد نماید را مورد رسیدگی قرار دهد در حالیکه دستور و اقدام یکجانبه صورت گرفته نقض یک قاعده آمره بین المللی، تخلف از مواد مذکور و مصداق بارز به خطر انداختن صلح و امنیت بین المللی است. رییس جمهور آمریکا مکرراً در توجیه دستور خلاف موازین بین المللی خود به دفاع مشروع از منافع آمریکا و دفاع پیش دستانه یا دفاع پیشگیرانه اشاره نموده در حالیکه مطابق موازین بین المللی دفاع مشروع، دفاع پیش دستانه یا دفاع پیش گیرانه با موازین بین المللی موضوعیت نداشته و شرایط دفاع از جمله وقوع تجاوز، وجود خطر یا حمله قریب الوقوع، ضرورت، معقول و متناسب بودن دفاع، اطلاع دادن به مراجع بین المللی از جمله شورای امنیت و ... وجود نداشته زیرا هیچ گونه تجاوز (طبق قطعنامه تعریف تجاوز)، حمله و خطر قریب الوقوعی وجود نداشته است که با توجه به فقدان شرایط مذکور اقدام صورت گرفته مصداق توسل به زور و خشونت و ترور دولتی محسوب می شود. با توجه به اینکه هیچ گونه تجاوزی صورت نگرفته و حالت جنگ وجود نداشته و ندارد توسل به زور و خشونت و ترور فرماندهان نظامی مقامات رسمی به بهانه های مختلف آن هم در قلمرو حاکمیت سرزمینی یک کشور دیگر صرف نظر از اینکه سلب حق حیات انسان بوده و مغایر موازین حقوق بشر دوستانه ازجمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و مخالف میثاقهای بین المللی از جمله میثاق حقوق مدنی و سیاسی مصوب 1966 محسوب میگردد با توجه به اینکه شهید قاسم سلیمانی از مقامات و فرماندهان نظامی رسمی جمهوری اسالمی ایران بو ده و شهید ابومهدی المهندس به عنوان یکی از فرماندهان حشد الشعبی جزو نیروهای رسمی و قانونی کشور عراق بوده اند اقدام رییس جمهور آمریکا به عنوان یک مقام رسمی هم نقض حاکمیت ارضی و استقلال کشور عراق محسوب شده و هم از منظر حقوق بین الملل نقض قواعد آمره بین المللی ، تخلف از اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و مصداق بارز به خطر انداختن صلح و امنیت بین المللی است در حالیکه مطابق مواد 1 و 2 منشور سازمان ملل متحد ماده 33 منشور سازمان ملل متحد هر اختلاف باید قبل از هر چیز از طریق مذاکره، میانجیگری، سازش، داوری، رسیدگی قضایی و توسل به موسسات یا ترتیبات منطقه ای یا سایر وسایل مسالمت آمیز حل و فصل گردد که متاسفانه دولت آمریکا بدون در نظر گرفتن موازین ذکر شده متوسل به زور، خشونت و ترور شده است در حالی که اشخاص ذکر شده در عرصه جهانی، منطقه ای و بین المللی به عنوان فرماندهان مبارزه با داعش شناخته شده و می شوند.

بنجامین فرنز وکیل آمریکایی و دادستان جنایات جنگی دادگاه نورنبرگ

اقدام رئیس جمهور آمریکا به صدور فرمان ترور سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در خاک عراق را نقض صریح قوانین داخلی آمریکا و قوانین بین المللی می‌دانم. مردم باید حقیقت را بدانند. در این ماجرا منشور سازمان ملل، دیوان کیفری بین المللی و دیوان بین المللی عدالت در لاهه همه دور  زده شده اند.

 پارس تولز ابزار وب